کتاب راهنمای تصویری و کاربردی ایمنی در ساختمان‌سازی نوشته مهندس حامد خانجانی از نوآور

وظایف کارفرمایان و سازندگان در زمینه ایمنی در ساختمان سازی مقدمه کتاب راهنمای تصویری و کاربردی ایمنی در ساختمان‌سازی: پس از انتشار کتاب «HSE در کارگاه‌های ساختمانی» ، در رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی برای معرفی کتاب به دوستان و همکاران صفحه‌های ایجاد کردم. با انجام بازرسی ایمنی از ساختمان‌ها، در ادامه کار این صفحه مجازی ، تصاویر و نکاتی از وضعیت نامناسب و نامطلوب ایمنی در ساختمان‌های شهری در آن قرار میدادم. تصاویر و نکات مورد بازدید همکاران قرار می‌گرفت و بحث‌های خوب و آموزندهای پیش می‌آورد. مواردی مطرح می‌شد که بر پایه تجربه و آموخته‌های کارگاهی بود، نه صرفاً براساس مفاد مقررات و آیین‌نامه‌ها. این روش کار و استقبالی که از آن صورت گرفت، ایده تالیف کتاب حاضر را پیش آورد. کتابی مبتنی بر تصاویر کارگاهی که همراه شرح مقتضی به بیان تجربه‌های اجرایی در زمینه رعایت ایمنی می‌پردازد. در متن مقررات و آیین‌نامه‌ها روش درست اجرای سازه‌های حفاظتی و استفاده از تجهیزات ایمنی آمده است، ولی چنانچه در اکثر کارگاه‌های ساختمانی مشاهده می‌شود یا اصلاً این مقررات مورد توجه نیست یا به صورت ناقص و نامناسب اجرا می‌شود. نتیجه هر دو حالت یکی است: عدم ایمنی کارگاه. در فصل اول این کتاب اهم نواقصی که موجب اکثر حوادث حین کار در کارگاه‌های ساختمانی است مد نظر قرار گرفته، متناسب با شرایط، راهکار و نحوه صحیح اجرا ارائه می‌شود. فصل دوم اختصاص به ملاحظات مدیریتی متناسب با کارگاه‌های ساختمانی شهری دارد. در فصل سوم ملاحظات اقتصادی مطرح است. با توجه به مقاومت اکثر کارفرمایان به دلیل مسائل مالی در رعایت ایمنی در این فصل تلاش شده با ارائه برآوردی از تأمین ایمنی و مقایسه آن با هزینه حوادث، دیدگاه مناسبی برای کارفرمایان در ایمن سازی کارگاه ایجاد شود. فصل چهارم اختصاص به اهم وظایف کارفرمایان و سازندگان در زمینه ایمنی براساس متن قوانین و مقررات دارد. ساختمان سازی صنعتی است که طبق آمار حدود 13 درصد اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند، اما در سال‌های اخیر به تنهایی 40 تا 50 درصد حوادث حین کار را شامل شده است. این در صورتی است که بخشی از حوادث، مانند حوادثی که برای کارگران غیرمجاز رخ میدهد بعضاً در آمارها نمی‌آید و ساخت وساز به دلیل شرایط موقت و حتی اشتغال یک روزهای که برای کارگران ایجاد می‌کند بیشترین سهم را در اشتغال کارگران غیرمجاز میان همه مشاغل دارد. این کتاب به نوعی مکمل کتاب «HSE در کارگاههای ساختمانی» (انتشارات نوآور، 1397) است. چنانچه در کتاب مذکور به تفصیل در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست کارگاه‌های ساختمانی صحبت شده، در کتاب حاضر نواقص پرتکرار و حادثه‌ساز مورد اشاره است و مسائل مدیریتی و اقتصادی تأمین ایمنی مطرح می‌شود. از 155 تصویر درج شده در کتاب 131 تصویر از آرشیو شخصی نگارنده و 24 تصویر از شبکه‌های اجتماعی و اینترنت برداشت شده است. با تاکید به الزامات قانونی و تبعات عدم رعایت آنها، توجیه پذیری اقتصادی و برانگیختن حس انساندوستی می‌توان کارفرمایان را به تأمین ایمنی در کارگاه سوق داد. با امید به اینکه پرداختن به این موارد و ارائه نکات کاربردی در کتاب گامی در جهت ایمنی بیشتر ساختمان‌سازی و کاهش حوادث واقع شود، از همکارانی که کتاب را مطالعه و کاستی‌های آن را با نگارنده و ناشر مطرح می‌کنند سپاسگزاری میکنم. فهرست کتاب راهنمای تصویری و کاربردی ایمنی در ساختمان‌سازی: فصل اول: ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی قسمت اول: مدیریت ایمنی کارگاه مسئولیت ایمنی نیروهای متخصص در مدیریت ایمنی ایمنی و بیمه قسمت دوم: ایمنی حریم کارگاه مسدود یا محدود کردن معابر عمومی حصار حفاظتی قسمت سوم: جلوگیری از سقوط و ریزش مصالح و ابزار برروی افراد سرپوش حفاظتی-راهرو سرپوشیده پوشش‌های حفاظتی پاخور حفاظتی قسمت چهارم: جلوگیری از سقوط افراد نرده حفاظتی توری ایمنی قسمت پنجم: وسایل دسترسی خرک داربست نردبــان راه پله موقت قسمت ششم: ساماندهی محیط و فعالیت‌های کاری قسمت هفتم: ایمنی برقی کارگاه الزامات ایمنی برق کارگاه قسمت هشتم: تجهیزات حفاظت فردی قسمت نهم: بالابرهای ساختمانی بالابرهای وینچی (برقی) قرقره بنایی تاورکرین (جرثقیل برجی) قسمت دهم: تخریب ساختمان قسمت یازدهم: گودبرداری قسمت دوازدهم: اجرای اسکلت اجرای اسکلت فولادی اجرای اسکلت بتنی قسمت سیزدهم: سایر موارد مهار سنگ نما وسایل گرمایشی و گازسوز قاب محافظ ابزارآلات جابهجایی و انبار مصالح ایمنی حفر چاه الزامات جلوگیری از حریق و سوختگی وسایل و تجهیزات اطفا حریق ملاحظات سلامت و محیط زیست قسمت چهاردهم: تمرین «خوب دیدن» تمرین اول تمرین دوم تمرین سوم تمرین چهارم تمرین پنجم تمرین ششم تمرین هفتم تمرین هشتم تمرین نهم تمرین دهم فصل دوم: ملاحظات مدیریت ایمنی فصل سوم: ملاحظات اقتصادی تأمین ایمنی فصل چهارم: اهم وظایف کارفرمایان و سازندگان در زمینه ایمنی هزینه تأمین ایمنی هزینه وقوع یک حادثه نمایه