توضیحات
کتابی که در دست دارید ترجمه پژوهشی است که پروفسور پِرَت، استاد دانشگاه ویکتوریای نیوزلند، طی چهار سال پیرامون عوامل و دلایل پیدایش پاسخ نوینی در سیاست کیفری دنیای معاصر که از آن به عوامگرایی کیفری یاد میشود، انجام داده است. این کتاب علاوه بر پرداختن به بسترهای زمینهساز ظهور عوامگرایی کیفری، در واقع روایتی بسیار جالب توجه، از تغییراتی است که از دوران پس از جنگ جهانی دوم، در جوامع مدرن و کشورهای پیشرفته رخ داده است. تغییراتی به سوی گلادیاتوری شدن زندگی مدرن تحت تاثیر رسانهها، قرار گرفتن تدریجی مردم در برابر گروهی دشمن (مجرمان) در نتیجه بزرگنمایی رفتار بزهکار، مظلومنمایی بزهدیده و در نهایت فراموش کردن سهم جامعه، من و ما در پرورش بزهکار. تغییراتی که فکر میکنم آگاهی از آن، برای ما ایرانیها که هنوز بسیاری از سنتهای پسندیده ـ و نه لزوما سنتهای دست و پاگیر و متعصبانه یا غلط ـ زندگی به سبک شرقی را حفظ کردهایم، لازم و ضروری باشد تا از تجربیات آنها که در مسیر توسعه و طی نمودن فراز و نشیبهای صنعتی شدن، گامی پیشتر از ما هستند، درس بگیریم و اشتباهاتشان را تکرار نکنیم.
شیوه نگارش و بیان انگلیسی کتاب عوامگرایی کیفری کمی مبهم، پیچیده و چندگانه بود. مبهم از این جهت که استاد پِرَت، داشتن یا یافتن بسیاری از اطلاعات پس زمینه را برای درک درست موضوع به خود خواننده محول میکند که تا حد امکان تلاش شد این اطلاعات به صورت پاورقی برای خواننده در متن درج شود. پیچیده، به این خاطر که آقای پِرَت حین ادای یک جمله، گاه برای واژگان یا مفاهیم موجود، در داخل پرانتزها یا میان خط فاصلهها توضیحاتی میدهد که خواننده برای درک جمله قبلی باید یک بار دیگر آن را بدون توجه به اطلاعات داخل پرانتز یا خط تیره بخواند که در مواردی که ترجمه جمله غیرعادی میشد اطلاعات داخل پرانتز در زیرنویس درج گردید و یا در قالب جمله اصلی گنجانده شد؛ اما در مواردی که به روانی جمله آسیب وارد نمیکرد، به سبک و سیاق نویسنده ترجمه و نوشته شد و چندگانه از این حیث که ساختار متن به دلیل وجود سخنرانیها و نقل قولهای افراد عادی و سیاستمداران برای تحلیل گفتمان آنها از جملاتِ بسیار ادبی، ناگهان به جملات بسیار عامیانه روزمره و پس از آن به جملات علمی در تغییر است. نشانهگذاریهای پروفسور پِرَت از قواعد مرسوم نگارش انگلیسی پیروی نمیکند و خود حاوی پیام است. لذا تلاش شد تا برای انتقال بیشتر حال و هوای کتاب اصلی تا جایی که به درک متن کمک کند از نشانهگذاریهای مذکور در متن فارسی استفاده شود.
در رابطه با این موضوع، کتاب دیگری نیز تحت عنوان "عوامگرایی کیفری و افکار عمومی: درسهایی از پنج کشور" نوشته جولیان وی رابرتز و همکاران،توسط جمعی از دانشجویان دوره دکتری دانشگاه بهشتی ترجمه گردیده که من نیز در آن سهم بسیار کوچکی داشتهام. کتاب عوامگرایی کیفری آقای رابرتز بیشتر به ارتباط عوامگرایی کیفری با افکار عمومی و آن هم به طور خاص در 5 کشور ( انگلستان، کانادا، ایالات متحده امریکا، نیوزلند و استرالیا) میپردازد، در حالی که درکتاب پروفسور پرت در کنار پرداختن به افکار عمومی به عنوان یکی از بسترهای ایجاد عوامگرایی کیفری تحت تاثیر رسانهها، به سایر عوامل و زمینههای زیربنایی موثر در پیدایش این پدیده همچون کاهش قدرت مقامات نظام عدالت کیفری، کاهش اعتماد مردم به سیاستمداران، جهانیشدن، مدیریتگرایی در نظام عدالت کیفری، تغییر نظام اقتصادی، گسترش دسترسی به اخبارِ نقاط مختلف جهان تحت تاثیر فناوریهای نوین اطلاعات و .... نیز پرداخته میشود. نکته مهمتر این که در این کتاب ویژگیهای پدیده عوامگرایی کیفری به طور کلی مورد بررسی قرار میگیرد و نه در جامعه یا کشوری خاص؛ در دو فصل پایانی نیز عوامل موثر در ایجاد مانع برای عوامگرایی کیفری و پاسخ به آن تشریح میگردد. از این رو با راهنمایی استاد عزیز، دکتر نجفیابرندآبادی عنوان فرعی "بسترها، عوامل و آثار" برای کتاب برگزیده شد.