توضیحات
از گذشته دور ، در مناطقی از ایران ، زارعین ، زمین های بایر و غیر قابل کشت را با اذن مالکین و ارباب ها متصرف می گشتند ، سپس با انجام عملیات زراعی از قبیل شخم زدن ، تسطیح و ... باعث رونق زمین ها شده و آن ها را به دایر تبدیل می نمودند. در حقیقت ، با این گونه عملیات زراعی ، زمین ها مرغوبیت یافته و بازدهی آن ها برای سال های بعد افزایش می یافت . همواره در این زمینه بخصوص درصورت طرح دعوا بین مالک زارع، سوالاتی برای قضات محاکم و حقوق دانان مطرح بود ؛ این که ، ماهیت حقوقی دسترنج زارع چه می باشد ؟ آیا ارزش ریالی می توان برای آن در نظر گرفت ؟ در صورت صحت ، چگونه قابل استیفاء است ؟ دعاوی مرتبط با آن کدامند ؟ در این تحقیق نگارنده با کنکاش در دیدگاه فقهای معاصر ، دکترین حقوقی و با تکیه بر رویه قضایی به سوالات مذکور باسخ گفته است ؟
