توضیحات
پس از آنکه در تاریخ 27/10/1341 کلیه جنگلها، مراتع، اراضی جنگی و بیشههای طبیعی ملی اعلام شد؛ تشخیص و تفکیک اراضی ملی از مستثنیات اشخاص برعهده جنگلدار و بعدها سازمان جنگلها و مراتع نهاده شد. در مقررات موضوعه مقرر گردید، تشخیص جنگلدار در قالب برگ تشخیص تبلور یابد. علیرغم اینکه تشخیص جنگلدار دارای آثار حقوقی فراوانی میباشد لکن در نوشتههای حقوقی کمتر به آن پرداخته شد. نگارنده در این اثر با بهرهگیری از تجارب قضایی در شعبه ویژه منابع طبیعی و با تکیه بر رویه قضایی، پس از بیان ماهیت و شیوه ملی کردن جنگلها و مراتع؛ مبانی، عناصر و آثار تشخیص اراضی ملی از مستثنیات را تبیین کرد. از نوآوریها و مطالب ویژه پژوهش آن است که در ابتدا مالکیت بر اراضی ملی در قبل و بعد از ملی شدن جنگلها و مراتع مورد کنکاش قرار گرفت، سپس شیوه مدیریت ارگانهای دولتی بر اراضی ملی ترسیم گردید، در ادامه پس از ذکر عناصر تشخیص شامل فرد تشخیص دهنده و موضوع تشخیص؛ شاخصههای فنی تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، برای استفاده کارشناسان و حقوقدانان در دو گفتار ابزارها (عکسهای هوایی، نقشههای هوایی و تصاویر ماهوارهای) و عوامل طبیعی (اقلیم، اکولوژی، خاک، توپوگرافی و ...) بررسی شد. در پایان آثار تشخیص بر روش ثبت اراضی ملی، در امور کیفری به ویژه بزه تصرف و تجاوز به اراضی ملی و همچنین بر املاک خاص شامل اراضی موات، اراضی خالصه، اراضی موقوفه و ... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.