توضیحات
یکی از قواعد کاربردی در قلمرو فقه و حقوق که نقش مهم و موثری در رفع مسئولیت مدنی و کیفری دارد، قاعده هشدار یا تحذیر میباشد. به موجب این قاعده، هر کس قبل از اقدام به هرگونه عملیات خطرآفرین، به افراد در معرض خطر هشدار و آگاهی لازم جهت گریز از منطقه خطر را بدهد، در صورت بیتوجهی هشدار گیرنده و ورود خسارت به وی، هشداردهنده معاف از مسئولیت مدنی و کیفری خواهد بود (قدر اعذر من حذر). منابع قاعده هشدار عبارتند از؛ کتاب، سنت، شهرت و بنای عقلاء و عرف که میتوان مهمترین آن را بنای عقلا برشمرد. در میان مبانی مطروحه در رافعیت ضمان از عامل زیان میتوان قطع رابطه استناد عرفی را مبنای عدم مسئولیت هشداردهنده (عامل زیان) برشمرد. تناسب هشدار با خطر، قانونی و روا بودن فعل هشداردهنده، تقدم هشدار بر ضرر، امکان درک و ترک خطر، شرایط قاعده هشدار را تشکیل میدهند؛ افزون بر شروط یادشده هشدار نباید به گونهای باشد که موجب تحدید فضای عمومی جامعه و مخالف اصل 40 قانون اساسی باشد. در کتاب پیشرو قاعده هشدار از نظر منابع و مستندات و شرایط هشدار کارآ و اثر آن در مسئولیت مدنی با نگاه اجمالی به قوانین و مقررات موضوعه و رویه قضایی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.