توضیحات
در این کتاب که با هدف آموزش قواعد حقوقی ناظر بر الزامات خارج از قرارداد در سطح دانشجویان کارشناسی تدوین شده است، به تفکیک به هر یک از مباحث فوق می‌پردازیم. در تمامی این مباحث سعی خواهیم کرد با پرهیز از پیچیدگی‌های نظری مطالب و بدون ورود تفصیلی به مباحث نظری، موضوعات، احکام و قواعد حقوقی هر موضوع را به روشنی بیان کنیم و توضیح دهیم به نحوی که خوانندگان بتوانند با شناخت مطالب و مبانی احکام مربوطه، در مقام قاضی یا وکیل یا مشاور حقوقی، حکم موضوعات را استخراج کنند.
ترتیب ارائه مطالب این کتاب منطبق با نحوه احکام بیان شده در قانون مدنی نیست و با تبعیت از روال منطقی نزد بخشی از دکترین حقوقی ایران در کتاب‌های رایج الزامات خارج از قرارداد شکل گرفته است. بخش اول کتاب به حقوق مسئولیت مدنی که مبتلی به‌ترین قسمت الزامات خارج از قرارداد است اختصاص دارد. در یک قرن اخیر، قواعد حقوقی مسئولیت مدنی شاهد گسترش و حساسیت روزافزونی بوده و در کنار حقوق تعهدات قراردادی، بخش اصلی حقوق تعهدات را تشکیل داده است. مباحث این بخش موضوعات و زمینه‌های فعالیت گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد، بنابراین بخش عمده کتاب حاضر شامل این موضوعات است.
بخش دوم کتاب، به مبحث غصب اختصاص دارد. این بخش از مباحث ضمان قهری و الزامات خارج از قرارداد در متن‌های سنتی و فقهی مورد توجه بسیار بوده‌اند و در سنت حقوقی کشور، احکام و ظرایف بسیاری در این‌باره وجود دارد؛ به همین دلیل، علیرغم آنکه این مبحث در دنیای کنونی به نسبت از گستردگی کمتری نسبت به مباحث مسئولیت مدنی برخوردار است، در قانون مدنی مواد بیشتری نسبت به مبحث مسئولیت مدنی (اتلاف و تسبیب) به بیان این بخش از حقوق پرداخته است.
در بخشهای بعدی به دیگر مباحث الزامات خارج از قرارداد و به‌طور مشخص ایفای ناروا، اداره فضولی مال غیر و استیفا پرداخته شده است. هرچند این مباحث شامل نکات و احکام ظریفی است که جامعه به آن مبتلا و دچار است، متاسفانه کمتر مورد توجه جامعه حقوقی ایران و دانشگاه‌ها قرار گرفته و حق مطلب در این‌باره کمتر ادا شده است. به همین دلیل دعاوی ناظر به این موضوعات با مشکلات جدی عدم آشنایی حقوقدانان با ابعاد و احکام موضوع مواجه‌اند. در این کتاب سعی شده به این بخش از حقوق و احکام ناظر بر آن توجه خاصی شود و احکام آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در انتهای این مباحث، موضوع تاسیس حقوقی دارا شدن غیر عادلانه یا بدون جهت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در این کتاب که با هدف آموزش قواعد حقوقی ناظر بر الزامات خارج از قرارداد در سطح دانشجویان کارشناسی تدوین شده است، به تفکیک به هر یک از مباحث فوق می‌پردازیم. در تمامی این مباحث سعی خواهیم کرد با پرهیز از پیچیدگی‌های نظری مطالب و بدون ورود تفصیلی به مباحث نظری، موضوعات، احکام و قواعد حقوقی هر موضوع را به روشنی بیان کنیم و توضیح دهیم به نحوی که خوانندگان بتوانند با شناخت مطالب و مبانی احکام مربوطه، در مقام قاضی یا وکیل یا مشاور حقوقی، حکم موضوعات را استخراج کنند.
ترتیب ارائه مطالب این کتاب منطبق با نحوه احکام بیان شده در قانون مدنی نیست و با تبعیت از روال منطقی نزد بخشی از دکترین حقوقی ایران در کتاب‌های رایج الزامات خارج از قرارداد شکل گرفته است. بخش اول کتاب به حقوق مسئولیت مدنی که مبتلی به‌ترین قسمت الزامات خارج از قرارداد است اختصاص دارد. در یک قرن اخیر، قواعد حقوقی مسئولیت مدنی شاهد گسترش و حساسیت روزافزونی بوده و در کنار حقوق تعهدات قراردادی، بخش اصلی حقوق تعهدات را تشکیل داده است. مباحث این بخش موضوعات و زمینه‌های فعالیت گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد، بنابراین بخش عمده کتاب حاضر شامل این موضوعات است.
بخش دوم کتاب، به مبحث غصب اختصاص دارد. این بخش از مباحث ضمان قهری و الزامات خارج از قرارداد در متن‌های سنتی و فقهی مورد توجه بسیار بوده‌اند و در سنت حقوقی کشور، احکام و ظرایف بسیاری در این‌باره وجود دارد؛ به همین دلیل، علیرغم آنکه این مبحث در دنیای کنونی به نسبت از گستردگی کمتری نسبت به مباحث مسئولیت مدنی برخوردار است، در قانون مدنی مواد بیشتری نسبت به مبحث مسئولیت مدنی (اتلاف و تسبیب) به بیان این بخش از حقوق پرداخته است.
در بخشهای بعدی به دیگر مباحث الزامات خارج از قرارداد و به‌طور مشخص ایفای ناروا، اداره فضولی مال غیر و استیفا پرداخته شده است. هرچند این مباحث شامل نکات و احکام ظریفی است که جامعه به آن مبتلا و دچار است، متاسفانه کمتر مورد توجه جامعه حقوقی ایران و دانشگاه‌ها قرار گرفته و حق مطلب در این‌باره کمتر ادا شده است. به همین دلیل دعاوی ناظر به این موضوعات با مشکلات جدی عدم آشنایی حقوقدانان با ابعاد و احکام موضوع مواجه‌اند. در این کتاب سعی شده به این بخش از حقوق و احکام ناظر بر آن توجه خاصی شود و احکام آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در انتهای این مباحث، موضوع تاسیس حقوقی دارا شدن غیر عادلانه یا بدون جهت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
