توضیحات
در ایـران، چه در دوره‌ی بـاستان و چه در دوره‌ی اسـلامی، دو مفهوم اَشَه و فره به عنوان نخستین مفاهیم برآمده از متافیزیک کیهان‌شناختی ( مفهوم نخست در بخش متقدم‌تر و مفهوم دوم در بخش متأخرتر رشد متافیزیک) در قالب‌‌هایی نو و به‌مثابه‌ی ایده‌ی مرکزی منظومه‌های فلسفی، حکمی و کلامی حضوری پایدار و پویا داشته‌اند. اشه در مفاهیم دَینا (دین) و عقل کلی، و فره در مفاهیم نور و جوهرِ حرکت جان‌مایه‌ی جریان‌های اصلی فلسفه، حکمت، کلام و عرفان نظری را ساخته‌اند. چنین سیری در متافیزیک ایرانی درک خاصی از سیاست و گرایش خاصی را در اندیشه‌ی سیاسی پدید آورده است که در این نوشته موضوع جستجوست.
